صاحب اینترنت کیه؟!

اینترنت شاید بزرگترین سیستمی باشد که به دست بشر ساخته شده و تاریخچه شروع آن به سال 1960 (دهه 40 شمسی) برمی‌گردد. به وجود آمدن این سیستم سبب وابسته شدن تمامی فعالیت‌های انسان به اینترنت در مقیاسی بسیار عظیم شد و بر اساس شواهد و نظر کارشناسان فعلا مقدار بسیار کمی از آنچه که اینترنت می‌تواند برای ما به وجود بیاورد، به واقعیت نزدیک شده است.

پدر اینترنت جهان

در شکل گیری چیزی که ما امروزه از آن استفاده می‌کنیم و به آن اینترنت می‌گوییم، صدها نفر نقش داشته‌اند. مثلا نیکولا تسلا تئوری یک سیستم بی‌سیم جهانی را بیان کرد، بعد از آن مارشال مکلوهان یک دهکده‌ی جهانی اطلاعات را که از طریق تکنولوژی قابل دسترسی است، پیش‌بینی کرد و ونوار بوش فرضیه‌ی مکانیک اینترنت را بیان کرد. در نهایت با سرهم کردن این فرضیات و پیش بینی‌ها اینترنت توسط مردی به نام رابرت تیلور، که برای وزارت دفاع آمریکا در شهر واشینگتن دی سی کار می‌کرد شروع شد. او در دفتر کارش سه رایانه داشت و از اینکه نمی‌توانست رایانه‌ها را به هم متصل کند و اطلاعات را انتقال دهد، خسته شده بود. او ایده یک شبکه بزرگ را اجرایی کرد و بعد از ساخت این شبکه نام آن را ARPANET گذاشت. آرپانت اولین شبکه سوئیچیگ بسته‌های اطلاعات در دنیا بود و پس از مدتی تبدیل به اینترنت جهانی شد. در واقع ابتدا با اتصال این کامپیوترها به هم یک شبکه شکل گرفت و بعد از آن کم کم معلوم شد که این شبکه توانایی‌های بیشتر از حد تصوری از آنچه که مسئولان وزات دفاع آمریکا فکر می‌کردند دارد.

 بعد از آن در سال‌های ابتدایی دهه 70 میلادی شخصی بنام ری تاملینسون اولین ایمیل را فرستاد. در سال 1973 رابرت کان و وینتون سرف، پروتکل TCP را طراحی کردند، که احتمالا مهم‌ترین بخش اینترنت است و ما امروزه از آن استفاده می‌کنیم. TCP و IP الگوی نحوه‌ی انتقال داده‌ها بین‌ شبکه‌ها هستند. خیلی ها این دو نفر را به عنوان پدر اینترنت امروزی می‌شناسند.

خالق www

در نهایت پس از کش و قوس فراوان در این حوزه در سال 1991 تیم برنزلی چیز جدیدی با نام WWW معرفی کرد. این اختراع یکی از نقاط عطف و بسیار مهمی است که منجر به شکل گیری اینترنت به شکل امروزی شد.

حاکم اینترنت کیست؟

با فهمیدن این موضوع که چه کسانی در شکل گیری اینترنت نقش داشتند، الان به طور قطعی می‌توانیم بگوییم که اینترنت بیشتر شبیه به یک مفهوم است تا یک اختراع فیزیکی. از این رو نمی‌توانیم حق اختراع آن را به یک شخص واگذار کنیم. ولی اگر بپرسید که صاحب آن کیست، می‌توانیم بگوییم که تعدادی از ارائه‌دهندگان خدمات اینترنت (ISPها) مالک بزرگ‌ترین بخش‌های زیرساخت‌های اینترنت هستند. مثلا اپراتورهای مخابراتی مالک بخش‌های بزرگی از این زیرساخت‌ها هستند. اما باز هم صاحب اینترنت نیستند. هیچ دولت و یا شرکتی نمی‌تواند ادعا کند که صاحب اینترنت است. در واقع، هم هیچکس صاحب آن نیست و هم همه کس می‌تواند صاحب آن باشد. چرا که تعداد بیشماری از افراد در رسیدن اینترنت به دست ما نقش داشته و دارند و می‌توانند در کیفیت و سطح دسترسی ما اثر بگذارند و خودشان را صاحب اینترنت می‌دانند.

صاحب داده‌ها کیست؟

 در سال‌های اخیر بحث‌های زیادی پیرامون مالکیت داده‌های انتقال داده شده در اینترنت پیش آمده است. این داده‌ها یک منبع عمده درآمد و راهی برای کنترل اینترنت است. برای مالکیت داده‌ها هیچ قانون محکمی وجود ندارد. اما می‌توان گفت شخص یا شرکت صاحب پلتفرم تولید داده احتمالاً صاحب داده‌ها است.

اینترنت در ایران

شاید برایتان جالب باشد که بدانید ایران اولین کشور در غرب آسیا بود که به اینترنت جهانی متصل شد. این اتصال در سال‌ 1368 برای اولین بار به شبکه بیت ‌نت بود و در سال 1372 چند دانشگاه مثل صنعتی شریف و دانشگاه گیلان به وسیله موسسه فیزیک نظری و پروتکل UUCP موفق شدند، از اینترنت استفاده کنند.

سپس در سال‌های ابتدایی 1380 با فراگیر شدن ارتباطات همراه و توسعه‌ی زیرساخت‌های شبکه، استفاده از اینترنت در ایران شدت گرفت و در دهه 1390 و با ارتقای فناوری‌ها و استفاده از نسل 3 و 4 ، ارتباطات فضای مجازی در ایران شکل گرفت.

---